Συνέντευξη στην Έφη Πασχάλη 15/4/2016

Αξέχαστη εμπειρία, ατελείωτη θύμηση, σε μία μοναδική συνέντευξη Δημιουργικής Σταδιοδρομίας, ο άνθρωπο που έστησε την ΟΛΥΜΠΙΑΚΗ κι έκλαψε με τον Ωνάση από χαρά. Δείτε όμως και τον εσώτερο κόσμο του, όπως δεν τον έχουμε δει ποτέ, αφού, πρώτη του φορά, μιλάει για τον έρωτα και την αγάπη, ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ, Τιμής Ένεκεν, στη μνήμη του πλέον…

«Όταν προσγειώθηκε το πρώτο αεροπλάνο γεμάτο επιβάτες, Αθήνα – Νέα Υόρκη, κλαίγαμε κι οι δυο στο αεροδρόμιο. Έχω γυρίσει όλο τον κόσμο και είκοσι φορές. Έχω κάνει πολλά μεγάλα πράγματα. Φτάνει να σου πω ότι είχα φτάσει να κάνει εξαγωγές η Ελλάδα στην Αμερική 35 εκατομμύρια ζευγάρια παπούτσια. Οργάνωσα εδώ 37 εργοστάσια που φτιάχνανε παπούτσια και βγάλαμε έτσι τα ελληνικά τα παπούτσια».

Μιλάμε για ποια εποχή;

Το ’69. Κι αυτό μου κόστισε περίπου 4 χρόνια.

TWA και… πως γνωριστήκατε με τον Ωνάση;

Έχοντας τρία πανεπιστημιακά διπλώματα, Πολιτικών Επιστημών, Οικονομικών Επιστημών και Νομικής, προσλήφθηκα στην TWA Διευθυντής στη μεγαλύτερη Αεροπορική Εταιρία. Και βγαίνω έξω μια μέρα, και βλέπω μία κοπέλα κι έναν κύριο, και λέω, «τι συμβαίνει, τι θέλετε;» «Ερχόμαστε να σας δούμε γιατί έχει χάσει τα τσαντάκι της». Και βλέπω ότι ήταν από τη Ρώμη, και πράγματι βρέθηκε κάτι εκεί. Κι έκανα τη μεγαλύτερη γκάφα που μπορούσε να γίνει. Του λέω, «πείτε εις την κόρη σας ότι…» «Τι λες βρε, η γυναίκα μου είναι». Αυτή ήτανε 18 χρονών κι αυτός 45. Και λέω, «σε μία ώρα θα φτάσει από Ρώμη το δεύτερο. Οπότε, για τρεις ώρες που θα μείνετε;» Και μου λένε, «στη Μεγάλη Βρετάνια». «Ωραία, σε τρεις ώρες θα σας το φέρω εγώ ο ίδιος». Και πήρα έναν αχθοφόρο και πήγα. Και η γυναίκα του μου λέει, «δεν θα το ξεχάσω αυτό ποτέ, διότι ήταν πολύ ευγενικό εκ μέρους σας να μας το φέρετε ο ίδιος».

Καθίσαμε αρκετή ώρα. Και λέω, «τι δουλειά κάνετε;» Και μου λέει: «Ξέρεις τι δουλειά κάνω; Πλοία. Και μεταφέρω πράγματα σε όλο τον κόσμο». «Τότε, γιατί δεν το κάνετε, να μεταφέρετε και με τα πλοία αλλά και με τα αεροπλάνα; Γιατί το αεροπλάνο είναι το καινούργιο μεταφορικό μέσο. Να το κάνετε, να είσαστε όμορφα κι ωραία». Έμεινε μ’ ανοιχτό το στόμα, και μου λέει, «τι λες;»

(Έτσι ξεκινήσαμε τη συζήτηση, κατευθείαν με πράγματα ατόφια από τη θύμησή του, να λούζονται με αγνό συναίσθημα καρδιάς. Ακόμη δεν πιστεύω πως έχω στα μάτια μου μπροστά, αυτόν τον υπέροχο άνθρωπο που έγραψε Ιστορία. Το σπίτι του, γεμάτο βιβλία. Η ζωή του, ένα ατέλειωτο βιβλίο, προσωπικό, δικό του, δια χειρός, της ίδια της ζωής).

Άρα, δε τον γνωρίζατε ως τότε.

Όχι. Εκεί γνωριστήκαμε. «Μου έδωσες μία ιδέα», μου λέει. «Ευχαρίστως», του λέω, «άκουσε να δεις, αυτή τη στιγμή πουλιέται η Olympic Airways, κοίταξε να μπορέσεις». Μου λέει, «θα ‘ρθείς μαζί μου;» «Βεβαίως και θα ‘ρθω», του απαντώ. Και μου λέει, «αύριο θα πάω να δω τον Υπουργό».

Την άλλη μέρα πήγε και τον είδε, κι έφαγε τον κόσμο να με βρει. Μου λέει η μάνα μου, «είναι ένας κύριος απ’ έξω και σε ζητάει». Βγήκα έξω και βλέπω τον Ωνάση. Και μου λέει, «δώσε μου το χέρι σου». Λέω, «εντάξει, πάρτο το χέρι μου». Και μου λέει, «δίνουμε χέρι τώρα, θα’ ρθεις μαζί μου. Τα κανόνισα να πάρω την Ολυμπιακή». «Πο πο», του λέω, «μπράβο». «Αν δεν ήσουνα εσύ», μου λέει, «δεν θα το’ παιρνα είδηση και δεν θα ήξερα. Αλλά ξέρεις γιατί σε θέλω; Διότι μου είπανε, ότι κέρδος της αεροπορικής μεταφοράς είναι όταν μεταφέρει κι εμπορεύματα. Θα αναλάβεις τα εμπορεύματα. Συμφωνείς;» «Συμφωνώ», του λέω. Και πήγα Καστοριά, Κάλυμνο, δεξιά, αριστερά και πήρα όλα τα σφουγγάρια τα οποία πηγαίνανε με το πλοίο και κάναν έξι μήνες από δω ως στη Ν. Υόρκη. Κι όταν ανέλαβα, ανέλαβα ως εξής…

Ήρθε στο γραφείο μου, μου λέει, «γεια σου Βασίλη, τι γίνεσαι, καλά είσαι; Έλα να πάμε στον Ψαρόπουλο να φάμε». Πήγαμε στον Ψαρόπουλο, φάγαμε, ήπιαμε και λιγάκι, και μου λέει «τώρα φάγαμε, ήπιαμε, μιλήσαμε, πάμε στο γραφείο σου να σε εγκαταστήσω».

(Συγκινημένος ο κος Σκουλάκης, χαμογελάει…)

Και με πήρε και πήγαμε στο γραφείο μου, ένα πολύ ωραίο γραφείο στην πλατεία Συντάγματος. Η TWA δεν είχε αεροπλάνο κατευθείαν Αθήνα – Αμερική, κι ό,τι του έλεγα, το έκανε γιατί ήξερε ότι «έτσι είναι». Έχω δει τον Ωνάση να κλαίει από χαρά. Όταν προσγειώθηκε το πρώτο αεροπλάνο στην Αμερική γεμάτο επιβάτες, από Αθήνα – Ν. Υόρκη, κλαίγαμε κι οι δυο στο αεροδρόμιο.

Αγάπη και Έρωτας…

Η αγάπη μπορεί να υπάρχει, αλλά το σώμα δένεται με το σώμα, έρωτας είναι αυτό, και ο έρωτας είναι αγάπη. Όταν πεις ότι είσαι ερωτευμένος, οι δύο γίνονται «ένα». Ο έρωτας είναι αγάπη, καλοσύνη κι εμπιστοσύνη. Μα σήμερα όλα αυτά πάνε περίπατο για έναν λόγο: Διότι σήμερα πλέον, και οι γυναίκες και οι άντρες, έχουνε το ‘’δικαίωμα’’ και πηγαίνουν και με τον έναν και με τον άλλον, και… ζούνε όμορφα κι ωραία, ή χωρίζουνε. Εγώ είχα πει στη γυναίκα μου, «θα γίνουμε οι δύο ‘’ένα’’», την αγαπούσα.

Η αληθινή αγάπη είναι ένα πράγμα το οποίο είναι πολύ ωραίο, πάρα πολύ ωραίο, το γνώρισα! Ήμουν ευτυχής που έζησα με τη γυναίκα μου. Όταν αγαπήσεις έναν άνθρωπο, μπορεί να έχει μία προηγούμενη ζωή, οι οποίες ζωές, είναι από διάφορα πράγματα. Βλέπω τις κοπέλες που παν να πιάσουνε δουλειά, και τις λέει ο αφεντικός, «έλα να δούμε τώρα τι θα κάνουμε που σε θέλω…» «Μα είσαι παντρεμένος». «Τι σημασία έχει, και τι είναι τώρα αυτό;» Αυτό, πολλές φορές βγαίνει, να αγκαλιάζονται και να είναι ευτυχισμένοι. Στο τέλος χωρίζουνε, και πηγαίνει πάλι ο ένας από δω κι η άλλη από κει. Πολλές φορές πηγαίνει η γυναίκα με τον άντρα, γιατί τις δίνει αυτό, της κάνει εκείνο, κλπ. Και δεν υπάρχει πια ούτε αγάπη ούτε τίποτα.

Μερικές φορές το λένε και «κακιά στιγμή»;

Όταν μ’ αγαπάς και σ’ αγαπώ, τι θα πει κακιά στιγμή; Η γυναίκα μου, τα καλοκαίρια πήγαινε με τα παιδιά στην Καλιφόρνια κι εγώ ήμουν εδώ. Δεν επήγα με άλλη γυναίκα. Όχι. Δεν μ’ αρέσει.

Ελάχιστοι το κάνουν αυτό, κι ό,τι λένε, μετά το ξεχνάνε.

Εγώ δεν μπορώ να τη ζήσω αυτή τη ζωή. Προτιμώ να μου πεις οτιδήποτε, αλλά να είναι πραγματικότητα. Το θέμα είναι, ότι σήμερα οι γυναίκες έχουνε βρει τον τρόπο και δεν πιάνουνε και παιδί, οπότε πάνε με όποιον θέλουνε, προπάντων όταν κάποια θέλει να πιάσει δουλειά. Η ζωή, για μια γυναίκα που είναι ευχαριστημένη να πηγαίνει με πολλούς, είναι όπως η ζωή της πεταλούδας. Δεν μου αρέσει. Σε όλες μου τις πράξεις, έλεγα πάντοτε την αλήθεια. Έχω υπογράψει πάρα πολλά. Κι αυτά που έχω υπογράψει εγώ, είναι πραγματικότητες. Κι αυτά που σου είπα, είναι πραγματικότητα. Προτιμώ να σου τα πω και να μείνουμε σύμφωνοι, να καταλάβεις ποιος είμαι και να καταλάβω ποια είσαι. Με κατάλαβες;

Ναι.

Είναι πολύ ωραίο πράγμα, όταν κάποιος σου λέει την αλήθεια και τα πράγματα όπως είναι.

(Και κάπως έτσι, έρχεται η σιωπή να υπογράψει πως… άκουγε κι αυτή, όσα με καρδιά ειπώθηκαν).